Napisz do nas

Medycyna naturalna – czym są dosze ajurwedyjskie?

Dosze to energie biologiczne, są połączeniem energii Pięciu Elementów (panca mahabhutas) w rożnych proporcjach. Według ajurwedy niepowtarzalność każdej osoby kształtuje się już przy poczęciu. W tym momencie zostaje wyznaczony niezmienny przez całe życie typ jednostki (prakruti) przez przemiany i kombinacje obecnych w ciałach rodziców powietrza, ognia i wody na które z kolei wpływa styl życia, dieta, klimat, pogoda, pora roku.

Typy dosz

Ajurweda wyróżniła siedem podstawowych typów organizmów zwanych doszami, są to: vata, pitta, kapha, vata-pitta, vata-kapha, vata-pitta-kapha, pitta-kapha. Wśród tych 7 głównych dosz istnieje niezliczona ilość odmian, które zależne są od procentu głównych energii vata, pitta, kapha. To one określają konstytucyjnie człowieka w całym jego życiu. Nie mniej energia ta nie jest stała -  jest zmienna i zależna od czynników środowiskowych, np. stylu życia, diety, aktualnej pogody, można na nią wpływać, aby uzyskać równowagę (vikruti), Równowaga energetyczna określa nasze zdrowie i zadowolenie z życia. Gdy energie są w równowadze (czyli vikruti) wtedy też jesteśmy zdrowi i szczęśliwi, odczuwamy spełnienie, spokój, czyli jesteśmy w harmonii ciała i umysłu. Jednak kombinacja, która rządzi ciągłymi zmianami w ciele, ulega zmianie w odpowiedzi na zmiany w środowisku. Stan równowagi między doszami nazywamy vikruti, która określa nas w danym momencie naszego życia. Jest to stan zmienny, na który możemy wpływać, aby dążyć do pełnej równowagi między doszami, a ich równowaga decyduje o tym, czy jesteśmy zdrowi czy nie, czy funkcje naszego organizmu są w normie, jak się czujemy i wyglądamy.

Określenie dominującej doszy

Dominującą w człowieku doszę można określić dzięki diagnostyce lekarza medycyny ayurvedyjskiej - bada on m.in puls i przeprowadza szczegółowy wywiad. Obecnie, jeżeli nie mamy dostępu do lekarza tej medycyny, możemy wykonać w internecie test ułatwiający określenie właściwej doszy, ale dla niezorientowanej osoby jest to tylko raczej poglądowa ciekawostka - nie wiadomo, kto test układał i ile w nim marketingu, a ile prawdziwej diagnostyki w oparciu o konstytucję energetyczną człowieka.


Wywiad lekarski, czy wspominana ankieta internetowa, obejmuje pytania odnoszące się do stanu zdrowia, przebytych i trwających chorób, stanu psycho-fizycznego, stylu życia, przyzwyczajeń i nawyków (w tym uzależnień) oraz upodobań. Pytania dotyczą zarówno czasu aktualnego jak i przeszłego - tj. aktualnej sytuacji życiowej i zdrowotnej, jak też dolegliwości i chorób, które miały miejsce w przeszłości.  Gdy dominująca dosza jest właściwie określona, wtedy można dla danej osoby ustalić plan leczenia czy właściwego postępowania w życiu (profilaktykę), która pomoże zachować równowagę organizmu.


Vata, Pitta i Kapha to trzy energie, powłoki, substancje lub płyny organizmu.

ENERGIA VATA

Energia Vata związana jest z powietrzem ruchem, przepływem, przemieszczaniem. W organizmie człowieka odzwierciedleniem będzie układ nerwowy oraz ruchy w poszczególnych organach wewnętrznych - oddychanie, wydalanie. Vatę, w odniesieniu do człowieka, charakteryzuje szybkie chodzenie i mówienie. Vata jako jest substancją gazową i na poziomie fizycznym przypisana jest zjawisku oddechu - związana jest z powietrzem, odzwierciedla nastrój, atmosferę, aurę i energię.  Przypisana jest sercu i uczuciom, związana z sentymentem, melancholią i tęsknotą. Odzwierciedla się ruchami z centralnego i współczulnego systemu oddechowego.


W odniesieniu do energii osoby odpowiada konstytucji osoby delikatnej i lekkiej, zwiewnej - będącej w ruchu, subtelnej, ale jednocześnie szybkiej, pobudliwej, żywotnej i chętnej do zabawy. Osoba o energii Vata to osoba, która może być  chłodna a nawet zimna w stosunkach z innymi, ale także może mieć zimne stopy i dłonie. Vata źle czuje się w chodnym klimacie, preferuje ciepłe miejsca, w których może zrównoważyć wewnętrzny chłód. Osoba taka charakteryzuje się melancholijnym, sentymentalna o bogatej wyobraźni z idealistycznymi i górnolotnymi myślami i poglądami. Typowa vata to osoba, której ciało raczej będzie kruche o szczupłej budowie i jasnej karnacji a także subtelnej urodzie. Osoba z dominującą Vatą może mieć suchą cerę oraz włosy. Jej twórczy i bystry umysł pozwala na łatwość przyswajania nowej wiedzy, ale i łatwość również i łatwość zapominania.


W stanie równowagi osoba o dominującej doszy vata wykazuje dużą radość życia i entuzjazm, ale w sytuacji zachwiania energii może wykazywać się nawałem chaotycznych myśli. Powietrze sprawia że vatę cechuje zmienność nastrojów oraz wykazuje dużo energii, ale w krótkotrwałych zrywach, nie jest długodystansowcem, dlatego ciężko jej na regularność działań, co również znajduje swoje odzwierciedlenie w zmienności apetytu i działaniem pod wpływem impulsu.


Osoba o przeważającej energii vata, aby zachować równowagę, powinna prowadzić uregulowany i stabilny tryb życia, ponieważ zachwianie równowagi energetycznej prowadzić może  do chorób o charakterze neurologicznym, chorób jelitowych (nerwic żołądka, zaparć, biegunek, wzdęć) oraz chorób związanych z układem oddechowym. Nierównowaga tej konstytucji prowadzić może również do chorób serca, bóli głowy oraz nadciśnienia, mogą występować krucze mięśni i bóle w krzyżu, bóle ucha, gardła oraz nadciśnienie.

ENERGIA PITTA

Energia pitta, to mieszanka ognia i wody. Symbolizuje gorąco w organizmie i płynność a na poziomie bardziej fizycznym przemianę materii, spalanie oraz metabolizm. Osoba, której dominującą doszą jest pitta to sobą ognista i zmysłowa, dynamiczna i ekspresyjna a także sprawna fizycznie.  W zachowaniu bywa gwałtowna, ale jest jednocześnie ciepła. Racjonalne i praktyczne podejście do świata połączone jest tu z naturą intelektualisty, bystrością i sprytem. Osób o tej energii jest wszędzie pełno, dzięki swojemu pogodnemu nastawieniu są przyjazne.


Osoby o przeważającej doszy pitta często mają jasną cerę i piegi i dobrze umięśnioną sylwetkę. Osoby te nie lubią upałów, wolą chłód i zacienienie, dużo się pocą. Fizycznie posiadają szybką przemianę materii, dzięki czemu mogą dużo jeść. Takie osoby często są liderami w grupie, ponieważ lubią przewodzić, rywalizować i podejmować wyzwania, a pomaga im w tym bystrość i lotność umysłu. Osoby te z jednej strony są władcze i napastliwe, ale z drugiej namiętne i romantyczne. Cechuje je zniecierpliwienie, podatność do wpadania w złość.


Dosza pitta predysponuje do wszelakich chorób skóry począwszy od trądziku do jej nowotworów, gorąco w organizmie w stanie zachwiania może przejawiać się m.in. wrzodami, zgagą, nadkwasotą, problemami jelitowymi i problemami ze snem. Osoby o tej konstytucji nie powinny nadużywać używek, ponieważ wyjątkowo źle na nie reagują, stany zachwiania energetycznego skutkować mogą uczuciem wrogości, agresji i brakiem tolerancji. Prowadzenie zrównoważonego i spokojnego trybu życia pozwoli uniknąć im problemów fizycznych i emocjonalnych wynikających z przegrzania i przemęczenia.

ENERGIA KAPHA

Dosza kapha symbolizuje śluz, wodę i ciecze w organizmie płyn mózgowo-rdzeniowy, maź stawową.


Osoby charakteryzujące się przewagą tej energii to osoby „ziemiste” - mają szarawą cerę, „wodne” - ich ciało wydaje się rozlane, często sprawiające wrażenie napuchniętych i ciężkich i przysadzistych o krępej budowie ciała, posiadają dużo energii, ale są niespieszne, powoli mówią i powoli działają. Posiadają zdolność do nadwagi i i niski głos. Takie osoby uczą się wolno, ale mają dobrą pamięć i nie zapominają szybko. Typ kapha to osoby raczej powolne, statyczne i często bywają domatorami. W stanie równowagi cechuje je wyrozumiałość i spokój, są godne zaufania i wierne. Osoba z przeważającą doszą kapha charakteryzuje się jako serdeczna i kochająca, jest oparciem dla innych. W stanie nierównowagi może być zaborcza w stosunku do przedmiotów – jest materialistą, lecz są przy tym mało wymagające od życia.


Osoby o dominującej kaphcie nie lubią zimna, wolą ciepłe klimaty, mają skłonność do przeziębień, kataru siennego i alergii, a także może doskwierać im niestrawność, zatokowe bóle głowy i astma.  Osoba takie kaphą często mają skłonność do nadwagi i depresji. Równowagę pomoże zachować codzienny systematyczny ruch, który wyzwoli w nich aktywność i popchnie do działania.


Przedstawione przeze mnie 3 główne typy, to konstytucje, ale ludzie są osobami o wielu doszach, posiadają mieszanki wielu energii, dlatego ciężko spotkać, aczkolwiek oczywiście można, typowo książkowe odbicia osobistości. Człowiek to mieszanina wielu energii, splotów wydarzeń, okoliczności i aktualnego stanu otaczającego go świata. W różnych okresach życia do głosu dochodzić mogą różne energie, jedne będą uśpione by nagle wybuchnąć w nierównowadze. Popularne powiedzenie „cicha woda brzegi rwie” idealnie wpasowuje się w obraz połączenia dosz. Ktoś kto jest z pozoru cichy postawiony w sytuacji, która zaburza jego harmonię i wewnętrzną równowagę, może być niczym rwący potok, a ktoś kto przez lata energicznie pracował na najwyższych obrotach w korporacji, być może emeryturę będzie chciał spędzić z dala od ludzi i pracy. Wszyscy jesteśmy indywidualnościami i niepowtarzalną mieszanką energii, dlatego jesteśmy tak cudowni – bo każdy z nas jest inny, inny ma procent różnych energii w sobie. Zrozumienie dosz pozwala dostrzec, że ludzie są inni i czasami nie możemy zmienić zachowania w jakiejś osobie, ani ona też go nie zmieni, nie dlatego, że nie chce, tylko dlatego, że taka jest jej naturalna dosza.
 
Aleksandra Misiak

Używamy cookies

Używamy plików cookies aby ułatwić Ci korzystanie z naszych stron www, do celów statystycznych oraz reklamowych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci Twojego urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zmienić ustawienia przeglądarki tak, aby zablokować zapisywanie plików cookies. Więcej informacji znajdziesz w naszej polityce prywatności.