Napisz do nas

Reumatoidalne zapalenie stawów

RZS to choroba reumatyczna atakująca głównie stawy – to tam rozpoczyna się proces zapalny, który w konsekwencji może doprowadzić do całkowitego ich zniszczenia, niepełnosprawności, a w wielu przypadkach również do śmierci. Jakie są  przyczyny, objawy, a także jak zapobiegać temu schorzeniu?


Reumatoidalne zapalenie stawów (RZS) znane także jako gościec przewlekle postępujący,  dotyka w Polsce ok 350 tys. osób (Diagnostyka laboratoryjna 2011).
 

Jakie są przyczyny reumatoidalnego zapalenia stawów?

Przyczyny tej choroby nie są dokładnie znane, choć wielu specjalistów wskazuje kilka tych najbardziej prawdopodobnych. Zaliczają do nich:

  • defekt układu immunologicznego – organizm błędnie uznaje swoje własne tkanki jako obce, stanowiące zagrożenie. W celu ich zniszczenia produkuje autoprzeciwciała m.in.  autoantygeny cytrulinowane.
  • obciążenie dziedziczne – u bliźniąt jednojajowych po zdiagnozowaniu choroby u jednego, prawdopodobieństwo wystąpienia jej u drugiego wynosi od 30 – 50%. Sam czynnik genetyczny nie wywołuje jednak RZS, osoby, których rodzice cierpią na to schorzenie same nie muszą być chore, jednak prawdopodobieństwo jego wystąpienia jest 2 – 5 razy większe.
  • infekcje wirusowe – u osób które przeszły infekcje wirusową, a są predysponowane do zachorowania na RZS, w wyniku pobudzenia układu odpornościowego może nastąpić odpowiedź immunologiczna wyniszczająca struktury stawowe.
  • czynniki hormonalne – reumatoidalne zapalenie stawów znacznie częściej występuje u kobiet, głównie w okresie rozrodczym, a także w czasie menopauzy.


Do przyczyn występowania RZS można także zaliczyć palenie tytoniu, który znacznie pogarsza przebieg choroby, a także silny stres, który może zapoczątkować jej objawy.

Objawy RZS – jak je rozpoznać?

Pierwsze objawy RZS z reguły nie wskazują na poważne schorzenie. Stan podgorączkowy, osłabienie, ból mięśni i brak apetytu może przypominać początek grypy.  Choroba rzadko ma przebieg nagły, z reguły jej właściwy atak następuje dopiero po kilku tygodniach, a nawet miesiącach od pojawienie się pierwszych niepokojących sygnałów.

Charakterystycznymi dla RZS objawami są:

  • ból i obrzęk stawów oraz ograniczenie ich ruchomości - najczęściej zajęte są drobne stawy stóp i dłoni. W okresach silniejszych ataków choroby mogą pojawić się bolesne obrzęki i zaczerwienienia skóry. Pacjenci mają problem z wykonywaniem czynności związanych z chwytaniem, manipulowaniem przedmiotami np. wiązaniem sznurowadeł, pisaniem, zapinaniem guzików, używaniem sztućców.
  • poranna sztywność – charakterystyczne dla RZS drętwienie zajętych stawów, trwające ok. godziny po przebudzeniu.
  • deformacja stawów – następuje w wyniku długiego trwania choroby.
  • guzki reumatoidalne – występują pod skórą, najczęściej w okolicy miejsc narażonych na ucisk jak np. łokcie, dłonie.
  • zmiany pozastawowe – choroba dotyka również innych narządów i skutecznie je uszkadza, co w wielu przypadkach prowadzi do śmierci pacjenta. U chorych na RZS narażone są: serce, płuca, układ naczyniowy, układ nerwowy, a także oczy i nerki. W wyniku powikłań może wystąpić miażdżyca, osteoporoza, zaburzenia hematologiczne.

Reumatoidalne zapalenie stawów – jak dobrać odpowiednią dietę?

Sposób odżywiania może mieć znaczny wpływ na przebieg wielu chorób reumatycznych. Specjaliści twierdzą, że prawidłowo dobrany może zmniejszyć dokuczliwe dolegliwości,  a także wspomóc leczenie farmakologiczne. Trudno jest jednoznacznie określić, które produkty należy wyeliminować z diety ze względu na ich negatywny wpływ na przebieg choroby. Lekarze sugerują, że każdy pacjent powinien sam poznać reakcje swojego organizmu na spożywane pokarmy. Warto kolejno odstawiać te, które podejrzewamy o złe działanie i obserwować swoje samopoczucie.


Według lekarzy i dietetyków dla osób dotkniętych RZS najlepsza jest dieta wegetariańska bogata w tłuste ryby, warzywa i owoce. Te pierwsze stanowią źródło wielonienasyconych kwasów tłuszczowych omega – 3, witaminy E i D, które zapobiegają stanom zapalnym. Ryby są także bogate w jod, wapń i dobrze przyswajalne dla organizmu białka. Owoce i warzywa stanowią źródło witaminy C niezbędnej do prawidłowej pracy stawów i ścięgien, a także bioflawonidów, antotyjanów i beta - karotenu usuwających wolne rodniki odpowiedzialne za stany zapalne. Zaleca się spożywanie dużej ilości surowych bądź gotowanych marchewek, ogórków, porów, brokułów, sałaty, kapusty, buraków, selerów, warzyw strączkowych, a także żurawiny, borówek, ciemnych winogron, czarnej porzeczki, czerwonych jabłek. Ważnym elementem diety są także produkty bogate w białka i wapń – jogurty, maślanki, twarogi, kefiry. Ich spożywanie wspomaga odbudowywanie chrząstek stawowych i kości. Do przygotowanych posiłków warto dodać zioła – bazylię, tymianek, oregano, szczypiorek, natkę z pietruszki, a także kurkumę, imbir, goździki i anyż. Zmniejszają one sztywność i obrzęki stawów oraz minimalizują ból.


Reumatoidalne zapalenie stawów nie jest uleczalne, jednak szybkie zdiagnozowanie choroby i zastosowanie leczenia farmakologicznego w połączeniu  z rehabilitacją i odpowiednią dietą może załagodzić jej objawy i podnieść komfort życia pacjenta.
 
Agnieszka Kujawa

Używamy cookies

Używamy plików cookies aby ułatwić Ci korzystanie z naszych stron www, do celów statystycznych oraz reklamowych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci Twojego urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zmienić ustawienia przeglądarki tak, aby zablokować zapisywanie plików cookies. Więcej informacji znajdziesz w naszej polityce prywatności.